2 Makkabeeërs 14
01Drij joar loater heurden Judas zien manlu dat Demetrius, Seleukes zien zeun, mit n vloot en n dik leger aan boord, hoaven van Tripolis invoaren was.
02Hai haar Antiochus en dij zien voogd Lysias ombrocht en zok van zien riek meester moakt.
03Aine Alkimus, dij eerder hogepriester west haar, haar zokzulm in tied van opstand oet aigen bewegen nait zuver holden. Hai was zok ter van bewust dat e nait laanger vaaileg was en nooit meer tougang kriegen zol tou t haaileg altoar.
04Doarom ging e in t joar 151 of doaromtrènt noar keunenk Demetrius tou, om hom n golden kraans en n paalmtoek aan te langen. Ook bood hai hom, zo as t gebruuk was, olievetoeken oet tempel aan. Wieder dee e dij dag nog niks.
05Mor dou e deur Demetrius in vergoadern van road ontboden wer om oet te stokken hou of t ston mit Jeuden en wat of ze in t zin haren, zag e kaans schoon om zien schandoalege plannen oet te voeren en gaf e keunenk dit beschaaid:
06"Koppel Jeuden dij zok Chasideeën nuimen en dij onder laaiden stoan van Judas Makkabeüs, is nog aaid opsternoat. Ze holden oorlog aan gaang en brengen zo bestendeghaid van t laand in gevoar.
07Dat is reden woarom ik, beroofd as k bin van weerdeghaid dij mien femilie toukomt - t hogepriesterschop main ik - hierhèn kommen bin.
08Ik dou dit in eerste ploats mit t oog op keunenk zien belangen, mor doarnoast ook oet bezörgdhaid dat mien laandslu t goud gaait, want deur t onbezonnen optreden van lu dij k net nuimd heb, het ons haile volk slim te lieden.
09Nou ie dit aalmoal waiten, keunenk, wil k joe vroagen zörg veur ons laand en ons volk dat zo in kniep zit, op joe te nemen mit aal goudens en vrundelkhaid doar ie elk mit in muit kommen.
10 Zo laank as Judas leeft, kin der gain vree wezen in joen keunenkriek."
11 Dou e oetsproken was, stookten keunenk zien vrunden, dij ook niks van Judas en zien zoak hebben mozzen, Demetrius zien gram nog wieder op.
12 Votdoalek wees hai zekere Nikanor, dij eertieds belast was mit t bevel over ofdailen olifanten, aan as legeraanvoerder in Judea. Hai stuurde hom der hèn
13 mit odders Judas dood te moaken en zien manlu oet nkander te sloagen. En Alkimus mos zien amt as hogepriester van grode tempel weeromkriegen.
14 Vremde volken dij veur Judas tou Judea oetvlucht wazzen, hoopten dat ongelok en ellèn van Jeuden heur zulm gelok brengen zol en sloten zok mit n haile bult bie Nikanor aan.
15 Dou Judas en zien manlu heurden dat Nikanor in aantocht was en vremde volken mitdeden, smeten ze zok stof over kop en richtten n smeekgebed aan hom dij Israël veur aiweg tou zien volk en aigendom moakt haar en t altied vannijs hulpen het deur te verschienen as t neudeg was.
16 Op bevel van heur aanvoerder rukten ze dou votdoalek oet. Bie t dörp Dessaü ruiken ze sloags.
17 Judas zien bruier Simon kwam mit Nikanor aan t vechten. Verbluft dat vijand ter in ains was, wer e veur even weeromdreven.
18 Mor Nikanor duurde t ter nait op aan kommen loaten zoak mit woapens te beslizzen. Hai haar wel heurd hou moudeg en vechtlusteg Judas en zien manlu wazzen, en hou vaast ze stonden in stried veur heur voaderlaand.
19 In stee doarvan stuurde hai Posidonius, Theodotus en Mattatias der op òf om over vree te onderhandeln.
20 Heur veurstellen werden van aal kanten bekeken en noadat aanvoerder mit zien troepen overlegd haar, wer t verdrag deur elk aanveerd.
21 Op dag dij vaststeld was dat Judas en Nikanor mitnkander overleggen zollen, kwam elk ter in zien striedwoagen aanrieden. Der wazzen stoulen veur heur kloarzet.
22 Judas haar op belangrieke steeën woapende manlu opsteld veur t gevaal vijand inainen n verroaderlieke aanvaal doun zol, mor t onderhold verlaip zunder dat ter wat gebeurde.
23 Nikanor dee, dou e in Jeruzalem verbleef, niks wat tegen ofsproaken inging; hai stuurde alderdeegs troepen noar hoes tou dij zok bie hom aansloten haren.
24 Hai ging veul mit Judas om, en mog hom geern lieden.
25 Nikanor roadde hom aan te traauwen en n hoesholden op te zetten. Judas volgde dij road op en laaidde van dou òf aan n vreedzoam en gelokkeg levent.
26 Dou Alkimus vernam dat Nikanor en Judas kammeroaden worden wazzen, ging e mit n ofschrift van t verdrag dat sloten was, noar Demetrius tou en vertelde hom dat Nikanor t belang van t laand oet t oog verloren haar deur Judas, vijand van t keunenkriek, as zien ploatsvervanger te benuimen.
27 Aanzet deur gemaine lasterproat van dij vaalze verroader, wer keunenk roazens. Hai schreef n braif aan Nikanor, doar hai in onderstreepte dat e min te spreken was over t verdrag en hom bestelde Makkabeeër op slag gevangen te nemen en noar Antiochië tou te sturen.
28 Dij odders brochten Nikanor haildaal oetstuur. Hai kon t nait over zien haart kriegen t verdrag te verbreken mit Judas dij niks gain verkeerds doan haar,
29 mor hai kon vanzulm net zo min tegen t bevel van keunenk ingoan. Doarom bedochde hai n lozeghaid.
30 Hai begunde zok nog al nareg tegen Makkabeeër te gedroagen en ging hail wat minder vrundelk mit hom om as eerst. Dat ontkwam Judas nait en hai wer baang dat dat naren nait veul gouds veurspelde. Doarom huil e zok veur Nikanor schoel, mit n haile koppel van zien manlu.
31 Dou Nikanor begreep dat Judas hom haildaal te glad òf west haar, ging e noar hooghaailege tempel tou doar priesters aan t ovvern wazzen, en bestelde heur dat Judas oetleverd worden mos.
32 Priesters deden der n aid op en zeden dat ze nait wozzen woar of man dij zöcht wer, touhuil.
33 Dou stook Nikanor rechteraarm noar tempel oet en swoor: "As ie Judas nait boeid en aal aan mie oetlevern, zel ik haailege tempel van God mit grond liek moaken, ik verrinnewaaier t altoar, en in stee doarvan zet ik n schitternde tempel veur Dyonisus hèn."
34 Hai was nog mor naauw vot, of priesters stoken handen omhoog noar hemel en raipen hom aan dij aaltied veur ons volk opkomt:
35 "Ie, Heer, ie hebben naargens verlet om en toch heb ie wold dat ter n tempel wezen zol doarin ie maank ons wonen kinnen.
36 Beschaarm doarom, alderhaailegste Heer, dizze tempel, dij nog mor zo kòrt leden zuverd wer, der aiweg veur dat e ontwijd wordt."
37 Nikanor vernam dat Razis, ain van oldsten van Jeruzalem, slim veur zien volk opkwam. Hai ston goud bekend en haar vanwegens zien inzet as bienoam: "Voader van Jeuden" kregen.
38 Eertieds, bie opstand, haar e noamelk veur t verheur west omdat e vasthuil aan Jeudse menaaier van levent en hai haar dou vastberoaden waaigerd zien overtugen op te geven, aalhouwel zien levent op t spul ston.
39 Nikanor wol nou goud oetkommen loaten hou min of e t op Jeuden stoan haar. Doarom stuurde hai meer as viefhonderd soldoaten der op oet om Razis op te pakken,
40 want hai was ter van overtuugd dat dat oppakken veur Jeuden n swoare klap betaiken zol.
41 Om toorn doar Razis zok in verschaansd haar in te nemen, begunden soldoaten tougangsdeur te remaaien. Ze raipen dat ter vuur kommen mos om binnendeuren in brand te steken. Razis begreep dat ter veur hom gain oetweg meer was. Hai stook zokzulm mit zien aigen sweerd in bòrst,
42 want hai wol laiver mit eren staarven as in handen valen van dij schurken en onteerd worden op n menaaier dij nait in overainstemmen was mit zien weerdeg kerakter.
43 Mor in aal hoast stook e mis, en ondertussen dat haile troep deur poortdeur binnendrong, klom e zo gaauw as e kon boven op muur en smeet zok manhafteg omdeel, middenmaank mennegte.
44 Mensken stoven votdoalek opzied om roemte te moaken veur zien liggoam dat noar beneden kwam.
45 Mor dood was e nog nait. Al stroomde t bloud tou zien liggoam oet, grammiedeg kwam e in t èn en boande zok, gewond as e was, zo gaauw as e kon n pad deur aal t volk. Hai ging boven op n staaile rots stoan,
46 en trok, al sikkom leegblud, zien ingewanden mit baaide handen noar boeten en slingerde dij noar t volk: ondertussen smeekte hai de Heer dij levensoam geft, hom ze n keer weerom te geven. Zo kwam e den ten lesten aan zien èn.
|
